Mochyn Daear

Mochyn Daear

Badger. Meles meles

Moch daear yw ysglyfaethwr tir mwyaf Prydain. Maent yn bwyta pryfaid genwair yn bennaf ond byddant hefyd yn cymryd mamaliaid bach, wyau adar, gwreiddiau a bylbiau. Gall moch daear fyw am 14 mlynedd, er bod chwech yn fwy arferol. Y cynefinoedd sy’n cael eu ffafrio ganddynt yw coetiroedd, lle mae cloddio eu setiau o dan wreiddiau coed yn helpu i sefydlogi’r pridd. Maent yn cadw eu setiau yn daclus, gyda thoiledau ar wahân gerllaw a byddant yn awyru’r rhedyn a gwellt sy’n wely iddynt wrth fynedfa’r setl cyn eu dychwelyd o dan y ddaear.

Mae moch daear yn anifeiliaid cymdeithasol, yn byw mewn grwpiau teulu mawr. Maent yn ymddangos o’u set yn y cyfnos i wastrodi a chwarae cyn mentro i’r nos i chwilota. Byddant moch daear yn esgor ar dorllwyth o hyd at bum cenau ddiwedd y gaeaf, gyda’r cenawon yn aros o dan y ddaear am ddau fis cyn dod i’r amlwg yn gynnar yn y gwanwyn.

Fel cludwyr TB buchol, mae moch daear wedi eu gwneud yn fychod dihangol fel lledaenwyr y clefyd i wartheg. Ledled y DU, mae difa wedi digwydd. Hona’r llywodraeth bod y data’n dangos bod y difa’n gweithio, er bod gwyddonwyr yn honni nad oes dadansoddiad ystadegol sy’n gwirio’r honiadau hyn. Mae grwpiau bywyd gwyllt a gwyddonwyr yn credu y byddai brechu moch daear yn fwy cost effeithiol na difa.

Mae eu hwynebau streipiog du a gwyn wedi ennill calonnau llawer o awduron a darlunwyr. Maent yn gymeriadau bythgofiadwy o weithiau fel ‘The Wind in the Willows’, ‘The Tales of Beatrix Potter’ a ‘Fantastic Mr Fox’.

Statws yng Nghoetir Anian: Presennol.